Od 7 kwietnia 2023 roku w Polsce weszły w życie nowe przepisy dotyczące elastycznego czasu pracy oraz pracy zdalnej. Zastępują one tym samym ustalenia dotyczące telepracy, które obowiązywały do tej pory. Co istotne, najnowsze przepisy dotyczą nie tylko osób zatrudnionych w ramach umowy o pracę. Z kolei zmiany z 23 kwietnia wprowadziły nowe rodzaje urlopów.
Jak wyglądają aktualne zapisy, kto może z nich skorzystać i jak złożyć wniosek? Odpowiadamy.
Kto może pracować zdalnie?
Aktualna Ustawa z dnia 1 grudnia 2022 roku (Dz.U. 2023 poz. 240) daje możliwość pracy zdalnej niemalże każdemu. Wyjątkiem są stanowiska, przy których obowiązków nie da się wykonywać zdalnie lub wiążą się one z ryzykiem dla życia i zdrowia. Praca zdalna jest niemożliwa także w sytuacji braku lokalowych i technicznych warunków do jej sukcesywnego świadczenia. Masz prawo odmówić pracownikowi pracy zdalnej, jednak musisz zrobić to w formie pisemnej w ciągu 7 dni od daty wpłynięcia wniosku.
Katalog prac, których pełnienie nie jest możliwe w ramach pracy zdalnej, znajduje się w znowelizowanym kodeksie pracy.
Jak skorzystać z pracy zdalnej?
Informację o możliwości zdalnego świadczenia obowiązków możesz zawrzeć w umowie już w momencie jej podpisania. Jeśli jednak pracownik podpisał umowę przed 7 kwietnia 2023, również ma możliwość ze skorzystania z pracy zdalnej – na wniosek własny lub Twoje (pracodawcy) zlecenie. Wniosek obejmujący powód, termin oraz miejsce świadczenia pracy może zostać złożony w formie papierowej lub elektronicznej.
Pamiętaj – aby pracownik mógł świadczyć pracę w formie zdalnej, musi złożyć oświadczenie, że ma warunki umożliwiające bezpieczne pełnienie obowiązków. Co ważne, wskazanej lokalizacji nie może zmienić samowolnie, a w godzinach świadczenia pracy musi być dostępny na ustalonym wcześniej kanale komunikacji.
Chcesz, aby pracownik wrócił do wcześniejszej formy świadczenia pracy przed pierwotnie planowanym terminem? Jest to możliwe – na wniosek pracodawcy lub pracownika. Zarówno Ty, jak i pracownik macie 30 dni na ustosunkowanie się do wniosku. Jeśli nie uda się Wam porozumieć, po upływie tego czasu zgodnie z obowiązującym prawem zostaną przywrócone wcześniejsze warunki świadczenia pracy.
Komu pracodawca nie może odmówić pracy zdalnej?
Istnieje kilka przypadków, w których nie możesz odmówić pracownikowi pracy zdalnej. Nie możesz także wezwać pracowników do wcześniejszego (niż zakładany) powrotu do biura. W takiej sytuacji znajdują się:
- pracownicy wychowujący dziecko do 4. roku życia,
- pracownice w ciąży,
- pracownicy opiekujący się osobą z orzeczeniem o niepełnosprawności będącą we wspólnym gospodarstwie domowym,
- pracownice z zaświadczeniem o niepowodzeniach położniczych lub ciąży powikłanej,
- rodzice dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności, a także rodzice dziecka, które ma opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju, kształcenia specjalnego lub zajęć rewalidacyjno-wychowawczych (dotyczy także dorosłych dzieci).
Zmiany z 26 kwietnia – work life balance
Do Kodeksu pracy zostały wprowadzone dodatkowe dwa rodzaje urlopów, które mają zapewnić pracownikom lepszą równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Polska została zobligowana do wprowadzenia ich przez Unię Europejską na mocy Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 roku w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów.
Pierwszym z urlopów jest urlop opiekuńczy, czyli 5 dni bezpłatnego urlopu na opiekę nad bliskim. Pracownik może z niego skorzystać, jeśli ze względów medycznych musi zapewnić wsparcie członkowi swojej rodziny lub osobie tworzącej wraz z nim gospodarstwo domowe (w praktyce: dzieci, rodzice lub współmałżonek). Wniosek powinien złożyć najpóźniej dzień przed planowanym urlopem. Jako pracodawca nie możesz odmówić skorzystania z urlopu opiekuńczego.
Drugim rodzajem urlopu jest urlop z powodu siły wyższej dotyczącej sytuacji rodzinnej. Wymiar tego urlopu to, zależnie od rodzaju świadczenia pracy, 2 dni lub 16 godzin. Wniosek pracownik musi złożyć tak samo, jak w przypadku urlopu na żądanie, jednak urlop od siły wyższej jest płatny w 50%.
Wprowadzenie zmian jest łatwiejsze, kiedy firma jest odpowiednio przygotowana.
Haergi dostarcza narzędzia, które ułatwiają pracę zdalną i pozwalają na składanie wniosków online. Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się.
